Murphy Kanunları Üzerine

Bir şeyin olma olasılığı, isteme olasılığı ile ters orantılıdır.

Yukarıdaki söz Edward Murphy‘in temellerini attığı Murphy Kanunları‘ndan biri. Murphy ABD Hava Kuvvetleri’nde roket denemeleri yapan bir uçak teknisyeni. Ocak 1918’de doğuyor ve Temmuz 1990’da vefat ediyor. Fakat 1949 yılında çok önemli bir şey oluyor. Hava Kuvvetleri’nde insan üzerinde ivmelenmenin etkilerinin incelendiği oldukça pahalı deneylerden birinde, pilot üzerinde 16 değişik noktaya ölçüm cihazlarının takılması gerekiyor. Bu 16 ölçüm cihazı pilota bir yapıştırıcıyla iki türlü takılabiliyor ve birisi 16 sensörün tamamını da yanlış takmayı beceriyor. Bunun üzerine Murphy, daha sonra kanun olarak nitelendirilecek ilk söylemlerini bir basın toplantısında gerçekleştiriyor. Murphy Kanunları’nın temeli, şu söze dayanıyor: “Eğer bir işi halletmek için birden fazla olasılık varsa ve bu olasılıklardan biri istenmeyen sonuçlar veya felaket doğuracaksa, kesinlikle bu olasılık gerçekleşecektir.” Bir kaç ay içinde mühendisler arasında bu sözler hızla yayılıyor. Kendisi ve ortaya koyduğu kanunlar fenomen oluyor ve tüm dünyada ismi duyuluyor Murphy’nin. Bu noktadan sonra da Murphy Kanunları’na pek çok katkı sağlanıyor. Bugünkü haline gelene kadar da pek çok alanda yeni kanunlar ekleniyor. Murphy’nin bu sözüne benzer bir başka popüler söz de ilk kez John Wood Campbell’ın kullandığı “Ters gidebilecek her şey, ters gidecektir.” şeklindeki sözü.

Murphy Kanunları’na baktığımızda karamsardan çok gerçekçi bir yaklaşım görüyoruz. Çünkü Murphy olayları istatistiksel açıdan inceliyor ve gerçekleşme olasılığı fazla olanın her zaman, olayın kaos veya felaketle sonuçlanması olduğunu görüyor. Sonuç olarak; “kaos, düzenden daha olasıdır” sonucuna varıyor. Sonra da başlıyor aforizmalar üretmeye. O dönem Facebook, Twitter olsa yüzbinlerce takipçiye “yüzbinlerce takipçi” demeyecek bir hale geliyor. Sevgilisinden ayrılmış bir Twitter fenomeninin taslaklarda tuttuğu tweetler gibi kanunlar üretiyor. Kanunların çoğu olumsuzluk karşısında elimizden bir şey gelmeyeceğini söyleyerek rahatlamamızı sağladığı için de kendimizi Murphy’nin güvenli kollarına bırakıyoruz. İstatikstiksel olarak Leyla’ya kavuşma ihtimalinin az olduğu her halinden belli olan küçük Mecnun:

Bu kanunların bir kısmını da paylaşayım elim değmişken, ne demek istediğim daha iyi anlaşılır:

• Bir şeyin ters gitme olasılığı varsa, ters gidecektir.
• Bir şeyin bir kaç şekilde ters gitme olasılığı varsa, hep en kötü sonuç doğuracak şekilde ters gidecektir.
• Bir şeyin ters gidebileceği olasılıkları engelleseniz bile, anında yeni bir olasılık ortaya çıkacaktır.
• Bir şeyin olma olasılığı, istenme olasılığı ile ters orantılıdır.
• Er ya da geç olası en kötü koşullar zincirlemesi vuku bulacaktır.
• Ne zaman bir şeyden vazgeçseniz, vazgeçtiğiniz o şey size geri gelir.
• Olmuyorsa zorlayın, kırılırsa zaten değişmesi gerekirdi.
• Ne kadar beklersen bekle istenmediği zaman gelecektir.
• İlk denemede başarılı olamazsan, denediğini gösteren bütün kanıtları yok et.
• Başarı daima yalnızken gelir, başarısızlık herkesin içinde.
• İstisnalar daima kaidelerden fazladır.
• Bir kişinin fikirlerini çalmaya ‘alıntı’, bir çok kişinin fikirlerini çalmaya ‘araştırma’ derler.
• Sen bir yanlış yapana kadar kimse seni dinlemiyordur.
• Tereddüt eden muhtemelen haklıdır.
• Siz birini işe aldıktan tam bir gün sonra ideal aday iş için başvurur.
• Bir şey çok gizliyse fotokopi makinesinin yanında unutulur.
• Bir çocuk yetmez, ama iki çocuk da haddinden fazla çoktur.
• Yere düşürdüğünüz pazar çantası, daima içinde yumurta olan çantadır.
• Asla paranızın yeteceği şeyi istemezsiniz.
• Bir tarafınız ne kadar çok kaşınıyorsa elinizin ulaşacağı yerden o kadar uzaktadır.
• Hayat geriye doğru anlaşılabilir, ancak ileri doğru yaşanır.
• Ne tarafa gidersen git, rüzgara karşı ve yokuştur.
• Yeterice bilgi toplanırsa istatistiksel metotlarla her şey kanıtlanabilir.
• Hukuk hükmettikçe, kimsenin hayatı, özgürlüğü veya malı-mülkü güvenlikte değildir.
• Gizli kusur asla gizli kalmaz.
• Hostes kahve servisini yapar yapmaz, uçak hava boşluğuna düşer.
• Her harekete karşı eşit ve zıt yönlü bir eleştiri bulunur.
• Düşünmekten bıkılınca varılan yere sonuç derler.
• Sınava girmeden önce notlarına bakarsan en önemli yerlerin en okunaksız yerler olduğunu görürsün.
• En acemi balıkçı daima en büyük balığı yakalar.
• Kendileriyle poker oynadığın insanlar karşısında asla kartlarla sihirbazlık numaraları yapma.
• İhtiyaç duyduğun mal asla satışta değildir.
• Eğer işlerin ters gittiğinde çok şey kaybedeceksen, onlara çok dikkatli bak.
• Şans eseri kaybedecek hiç bir şeyin yoksa rahatla.
• Her şeyini şans eseri kazanmışsan, yine rahatla.
• Gülümse.. yarın daha kötü olacaktır.
• Eğer kendini iyi hissediyorsan, üzülme bunu da atlatırsın.
• Eğer bir şeyi, hiç kimsenin yanlış anlayamayacağı kadar açık anlatıyorsan, birileri mutlaka yanlış anlayacaktır.
• Herkesin uygun bulacağından emin olduğun bir iş yapıyorsan, birileri mutlaka bundan hoşlanmayacaktır.
• İşler tam da ters gitmeyeceği noktaya gidildiği zaman ters gitmeye başlar
• Ne zaman işler iyi gidiyor gözükse, mutlaka bir şeyleri gözden kaçırıyorsunuzdur.
• Eğer ters gitmesi olası birkaç şey varsa, bunlardan en büyük zararı verecek olan ters gider.
• Bir alet düştüğünde, en zor uzanılabilecek köşeye düşer.
• Mantık, insanın kendinden emin bir biçimde yanlış sonuçlara ulaşmasını sağlayan dizgeli bir yoldur.
• Uzman, gittikçe daha az konuda gittikçe daha çok şey bilen, en sonunda da hiçbir şey konusunda kesinlikle hiçbir şey bilmeyen biri haline gelen kişidir.
• Birine galaksimizde 100 milyar yıldız olduğunu söyleyin, size hemen inanır. Ona bir bankın boyasının daha kurumadığını söyleyin, mutlaka emin olmak için dokunur.
• Bütün büyük buluşlar yanlışlıkla yapılır.
• Hata yapmak insana özgürdür, ama her şeyi tam anlamıyla altüst etmek için bir bilgisayar gerekir.
• Bir bilgisayar programı kullanmaya başladığında artık eskimiştir.
• İşin uzmanını seçmek istiyorsan o iş için en uzun süreyi ve en çok parayı isteyeni bulun.
• Çalışan karmaşık bir sistem, her zaman, çalışan basit bir sistemden geliştirilir.
• Bilgisayarlar güvenilmezdir ama insanlar daha da güvenilmezdir. İnsanın güvenirliğine dayanan sistemlere güvenilmez.
• Tek mükemmel bilim geçmişle ilgili olanlardır.
• Yalın kuramlar en karmaşık biçimde dile getirilir.
• Teknik yeterlik derecesi yönetim düzeyi ile ters orantılıdır.
• Ne zaman arabamı yıkasam yağmur yağar, yağmur yağacağı için arabamı yıkamadığımda yağmur yağmaz.
• Reçelli ekmek ne zaman yere düşse reçelli kısmı hep yere gelir.
• Özür dilemek, izin almaktan daha kolaydır.
• Uyuyan bir bebek, anne babası uykuya dalınca uyanır.
• Bir şey tamir ederken elin tamamen yağlandığında burnun kaşınır.
• İnsanların seni seyretme olasılığı düştüğün komik durum ile doğru orantılıdır.
• Yanlış numara çevirdiğinde çevrilen numara kesinlikle meşgul değildir.

Bu yazı ilk olarak: http://nedenolmaz.com/cok-istedigimiz-seyler-neden-gerceklesmez/ adresinde "Çok istediğimiz şeyler neden gerçekleşmez?" başlığıyla yayınlanmıştır.